Giriş: Bir Tekilliği Anlamak Mümkün mü? Gottfried Wilhelm Leibniz’in felsefesi çoğu kez “bütünsel bir akılcılık” olarak tanıtılır; ancak onu özgün kılan yalnızca rasyonalist gelenek içindeki konumu…
Browsing: epistemoloji
Giriş: Barok Akıl ve İçerden Katlanan Dünya Gottfried Wilhelm Leibniz’in düşüncesi, modern felsefenin en rafine kurucu hamlelerinden birini temsil eder. Çoğu kez “evrensel bilgin” sıfatıyla anılan…
Giriş: Usu Geriye Çağırmak Çözümleyici us, denebilirse kavramsal ustur: duyusal ve imgesel olanın üstüne çıkma gücünden çok, tek tek olguların acele “yakın neden”leri yerine onları anlamlı…
Sokrates’in Atina’da yaptığı ünlü savunmayı hatırlayalım: Kendini “bilge” ilan etmez; tersine, bilginin kaynağı hakkında ölçülü kalır. Onun bilgelik taslamaması, cehaleti kutsaması değildir. Aksine, bilginin neyle ve…
Refleksiyonun Eşiğinde İki Eleştiri Damarı Modern felsefenin Kant’la açtığı eleştirel damar, düşüncenin yalnız nesnesiyle değil, kendi imkân ve sınırlarıyla da meşgul olması gerektiğini vazeder. Bu hamle,…
Bir Kavramın Çeperlerinde DüşünmekNihilizm, çağdaş dilde çoğu kez “değerlerin çöküşü”, “hiççilik” ya da “anarşizm” olarak kodlanır; kimi zaman da ateizmle özdeşleştirilir. Oysa burada savunulan okuma, nihilizmi…
Hazır şemaların gölgesinden çıkmak Francis Bacon’ın Novum Organumu, modern bilimin erken döneminde, aklın doğa karşısındaki tutumunu kökten değiştirme çağrısıdır. Bacon’ın hedefi yalnızca “yanlış teorileri eleştirmek” değildir;…
(Prof. Dr. Ahmet Arslan’ın bir konuşma transkriptinden derlenmiş ve açıklayıcı notlarla genişletilmiştir.) Felsefeyi Başlatan Talep Felsefenin varlık nedeni, hakikatin ne olduğuna ve nasıl bilinebileceğine ilişkin bitmeyen…
Giriş: Noktadan Başlayan Felsefe Felsefe tarihi boyunca, düşüncenin sağlamlığı ile matematiğin kesinliği arasında sıkı bir bağ kurulmuştur. Platon’un Akademia’sının kapısında yazılı olduğu rivayet edilen “Geometri bilmeyen…
Giriş: Yöntemden önce gelen iş — aklın temizliği Bacon’ın programında yöntem, mantıksal bir kural dizisini ezberlemekten ibaret değildir. Doğayı doğru okumak isteyen zihin, veri toplamaya başlamadan…